23 AUGUSTUS – ZONDAG 11 NA PINKSTEREN.
Mattheüs 18:23-35
Het heilige en goddelijke Evangelie van vandaag toont ons de plicht om degenen te vergeven die tegen ons zondigen. Onze Heer Jezus Christus leert ons dat de hele wet en de profeten zich op twee geboden baseren: heb God lief en heb uw naasten lief (Mattheüs 22: 37-40).
Gods liefde voor ons is als de liefde van ouders voor hun kinderen. Zoals een vader en een goede moeder van hun kinderen houden, zoals zij hen telkens vergeven en troosten wanneer zij fouten maken en terugkeren en om vergeving vragen, zo is Gods liefde voor ons die Zijn zonen zijn (Johannes 1, 12). Onze Heiland Jezus Christus, aan het kruis genageld, bad voor degenen die Hem kruisigden, zeggende: “Vader, vergeef hun, want zij weten niet wat zij doen” (Lucas 23:34).
Al iemands goede daden zullen tenietgedaan worden als hij geen liefde heeft (1 Korinthiërs 13:1-2). De Zoon van God die in de wereld kwam, vanuit Zijn oneindige goedheid, met liefde en genade voor ons (Efeziërs 3:18-19), schafte het onderscheid tussen vijanden en vrienden af en gebood ons onze vijanden lief te hebben, hen te zegenen die ons vervloeken, te bidden voor het welzijn van degenen die ons kwaad doen en vervolgen, en goed te doen aan degenen die ons haten (Mattheüs 5:44).
Daarom, mijn broeders, laat ons ook, naar ons vermogen, altijd diegenen vergeven die ons kwaad hebben gedaan (Johannes 13:34). De liefde voor God kan zich niet onder ons openbaren zonder de liefde voor elkaar en zonder de vergiffenis voor degenen die ons onrecht aandoen.
De goddelijke vader Isaäc de Syriër laat zien dat God ons gebed niet verhoort als we haat dragen naar anderen en hen die ons onrecht hebben aangedaan niet vergeven. Laat ons daarom, christelijke broeders, met alle vreze Gods de woorden van deze heilige vaders gedenken, die gebaseerd zijn op de woorden van onze Heiland, Jezus Christus, die in zijn Heilig Evangelie zei: “Want indien gij den mensen hun misdaden vergeeft, zo zal uw hemelse Vader ook u vergeven. Maar indien gij den mensen hun misdaden niet vergeeft, zo zal ook uw Vader uw misdaden niet vergeven.” (Mattheüs 6: 14-15).
Mijn broeders, als we geloven dat dit de woorden en geboden zijn van onze Heiland Jezus Christus, en als we geloven dat Zijn mond nooit een onwaarheid kan vertellen omdat Hij het wezen van de waarheid is, laat ons ons dan realiseren dat we nooit vergeving van God zullen ontvangen zolang wij in vijandschap met de mensen zullen verkeren, en we “niet met heel ons hart de zonden en fouten van onze broeders [zullen] vergeven" (Marcus 11:25).
Niet alleen ontvangt God onze geschenken niet voordat we ons verzoend hebben met onze naasten, maar evenmin verhoort Hij ons gebed: “En wanneer gij staat om te bidden, vergeeft, indien gij iets hebt tegen iemand; opdat ook uw Vader, Die in de hemelen is, ulieden uw misdaden vergeve”(Marcus 11:25). In het gebed Onzevader leer de Heiland ons hetzelfde: 'En vergeef ons onze schulden overtredingen, zoals ook wij vergeven onze schuldenaren' (Mattheüs 6:12). Als we onze broeders niet eerst vergeven, zal ook onze Hemelse Vader ons onze zonden niet vergeven. Vergeving is een verplichte voorwaarde voor de redding van de mens en van de gehele wereld. Vergeving is het fundament van vrede in het hart en van de kennis van ieder van ons. Vergeving redt het gezin van echtscheiding en vernietiging, redt familieleden van ruzies en rechtszaken, redt de wereld van oorlogen, van haat en de dood.
Maar niets is moeilijker voor ons mensen dan degenen te vergeven die ons beledigd, belasterd of benadeeld hebben. Voor een woord van verwijt, voor een futiliteit en voor een beetje verlies leven sommige christenen te midden van ruzies en vloeken ze zelfs jarenlang. Ze komen zelfs terecht in rechtszaken en gaan over tot wraakacties, zodat noch de priester van de parochie, noch de familieleden, noch de dorpsoudsten, noch de ziekte en de angst voor de dood hun harten tot vergeving, tot verzoening met elkaar zullen verzachten. Daarom sterven velen en maken ze onderling ruzie, tot hun eeuwige veroordeling, zodat na de dood niemand iets kan doen voor hun redding.
Deze heftige toestand van haat en wraak onder de mensen, die degenen die niet vergeven naar de dood leidt, wordt heel duidelijk door Christus getoond in het Evangelie die vandaag wordt gelezen. De koning die rekening houdt met zijn dienaren, is de koning Christus die ons allemaal aan het einde der eeuwen zal oordelen. De schuldenaar die de hemelse Koning tienduizend talenten schuldig is, is eenieder van ons, die aan Christus berouw, tranen, aalmoezen en vergeving verschuldigd is voor de veelheid aan zonden die we hebben begaan.
Maar terwijl God als een goede vader ons al onze schulden kwijtscheldt, dus al onze zonden, vergeven wij niet die mensen die ons een beetje onrecht hebben aangedaan. In de plaats daarvan eisen wij hun schuld met rente op. En als ze ons hun schuld niet terugbetalen, nemen we wraak op hen, zullen we ze aanklagen, zullen wij hun schade berokkenen, zullen wij hun niet tot de dood toe vergeven. Daarom is God boos op degenen die hun naasten niet vergeven en in haat en wraak leven.
Geliefde gelovigen,
De grootste christelijke deugd is liefde. Ze is ons leven en we hebben haar nodig als lucht. Daarom zegt Johannes de Evangelist: “God is liefde. En vergeving, verzoening, aalmoezen geven, de zieken bezoeken, vreemden ontvangen en dergelijke zijn de oudste dochters van christelijke liefde.”
Liefde voor God en liefde voor de naasten zijn de grootste geboden uit het Heilige Evangelie die aan ons heil ten grondslag liggen. Wij moeten weten hoe we moeten vergeven, onze naaste helpen, geduldig zijn, vrede sluiten, geen wraak nemen: hiervan hangt van onze vrede, de vreugde van ons leven en de redding van ieder van ons af.
We lazen in het Patericon van een jonge monnik die naar een oude kluizenaar ging en hem vertelde dat hij vijandschap jegens iemand koesterde en hem op geen enkele manier kon vergeven. De oude man spoorde hem tevergeefs aan hem te vergeven, omdat deze leerling hem niet wilde vergeven. Toen zei de priester tegen de leerling: ‘Laat ons samen het Onzevader zeggen, mijn zoon’. Zoals de discipel zei: “En vergeef ons onze schulden, zoals ook wij vergeven onze schuldenaren”, zei de oude man tegen hem: “Niet zo, mijn zoon! Laten we zeggen: ‘En vergeef ons niet onze fouten zoals wij anderen hun fouten niet vergeven!’” Toen hij dit hoorde, viel de discipel op zijn knieën en zei: ‘Vergeef me, Vader, want ik heb het mis! Vanaf dat moment heb ik mijn broeder vergeven!’
Zo ook wij, broeders in Christus. Laat ons eerst om vergeving vragen en iedereen met liefde vergeven, zodat ook wij door God op aarde en in de hemel vergeven kunnen worden. Want zonder vergeving hebben wij geen redding, noch kunnen we het Onzevader zeggen.
Laat ons bidden tot de God van liefde en de Zoon van God, Die gekruisigd werd uit liefde voor ons, om ons allemaal te verzoenen in Zijn naam, wetende dat liefde nooit sterft! Amen.
Archimandriet Elias Cleopa
