Tussen alle manuscripten van Vader Arsenie Boca (toen nog heette hij Zian Boca), werd de lang verwachte openbaring gevonden van een buitengewoon gebeurtenis uit de periode toen hij zijn tijd doorbracht in de kloosters van Athos, die weergaf met het handschrift van de Vader in zijne onmiskenbare stijl, zijn moeilijkheden en belevenissen uit deze heilige plekken. In de Heilige Berg, heeft de Vader gewerkt in de cel van Heilige Ipatie, waar hij werkte in de tuinen en ze in orde maakte samen met Vader Dometie Trihenia, priester gewaaid in 1937, en ook in de Skite Prodromu, waar hij gewerkt heeft aan de trappen van het smalle pad die naar beneden ging naar het grot van Heilige Athanasie, een plek waarover wordt gepraat in de verhalen van de Vader, die hieronder te vinden is:

De trappen van Heilige Athanasie Athonitul

Ik werkte een paar dagen om de trappen te herbouwen die naar beneden gingen vanuit Prodromu Skite naar het grot van Heilige Athanasie. De grot bevond zich dichtbij de zee, ongeveer 50 trappen erboven. Ik gebruikte het materiaal die te vinden was uit die plek, stukken rots die best hard waren en die gevormd werden met een beitel en voorhamer. Ik werkte samen met Porfirie en Dometie van de cel van Heilige Ipatie, maar we gehoorzaamden Vader Arsenie Mandrea, abt van Prodromu klooster. Voor mij was het een soort betaling of ruilhandel zodat het toegestaan was dat ik kon kopiëren in de rijke bibliotheek de manuscripten van de Vaders van de  Filokalie. Het was een missie die mij opgegeven was door Vlădica Nicolae Bălan en Vader Professor Dumitru Stăniloaie. We moesten gevangenen werk verrichten; we braken en modelleerden stukken steen zodat we ze vervolgens konden trekken uit het dal omhoog. We gebruikten ook ronden, houten knuppels van kastanje en uiteindes van touw, touwen van oude schepen en die roken naar zee, naar algen en vissen. Ik had zoveel dorst en honger, mijn mond was vies en bitter, de zon scheen op ons, maar warmde ons niet op doordat de lente moeizaam op gang kwam, aan het begin van April. Ik dacht aan de Heiligen op de Sinaï Berg, die ook op hun beurt die trappen richting de top van de berg hebben afgelegd, waar Mozes de tafels van de wet kreeg – Tora. Ik probeerde me te herinneren uit de middelbare school hoeveel trappen er waren op de Sinaï Bergen. Hier moest ik werken aan ongeveer 300. Porfirie, die steviger gebouwd was dan ik, zei in mijn oor:

 - Help me Ziane, want de klont breekt mijn voet: wat doe jij Dometie? Ben je gek geworden? Houd vast met kracht!

Ik werd wakker uit mijmering en ik heb kracht bijgezet met al mijn spieren. Moeilijke canon had ik. De canon was niet zwaar mits de hulp van Moeder Gods – Panaghia, Vorstin en Meesteres van de Heilige Berg. Dometie begon te zingen Axion Estin: Het is waardig u zalig te prijzen, een soort Ave Maria.

- En met de gebeden van de Allerheiligste Moeder van God en van Heilige Athanasie Athonitul, die ook overleed toen de steigers in elkaar vielen op zijn hoofd, God, ontferm U over ons en bespaar ons, Zondenaars. Goede vangst Ziane, want vanavond eten we soep gezoete wortelen met honing uit het vat van Broer Gavriil, als we ons werk doen.

- Amen, zei Porfirie afstandelijk. Dometie, wil jij de tweede Cucuzel zijn op de Heilige Berg? Als jij graag vergoddelijkt wilt worden, goed, doe dat, want ik wil dat ook, maar ik vind niet correct dat wij geen druppel water krijgen. Een mens moet dagelijks twee liter water drinken, dat zegt Dokter van Vatoped, Siluan en wij hebben alle drieën niet eens een liter gedronken vandaag. Ga maar en breng wat zeewater mee om mijn mond mee te spoelen, ren! Je bent er nog steeds niet?
- Je bent te hard broer Porfirie met Vader Dometie, die magerder is van postuur, zei ik. Ik keek omlaag naar Dometie, die snel naar beneden liep, alsof hij vloog. De zee kolkte en de golven raakten de rotsen op de klif. Ik denk dat we het zeewater in moeten voordat de zon ondergaat. Ik heb ook pijn in mijn botten, door de natte en koude muren die ik beschilderd heb. Ik wilde aan je vragen Porfirie, welk beroep heb je uitgevoerd voordat je het monnikendom betrad? Ik ben werktuigkundige geweest . Vader abt Arsenie vroeg mij wat beroep ik deed en zo ben ik meester constructeur in trappen van steen geworden. Wees voorzichtig Ziane, hoe je steunt op die paal, want als je het breekt, heb ik niet een andere hier, dus zou ik je omhoog moeten sturen in het bos van de skite om een nieuwe te hakken.

- Ik heb ongeveer vijf stelen gesneden en ik heb ze maandag laten drogen bij de houtzagerij, naast Klooster Iviron, dus morgen zullen we twee nieuwe bootshaken monteren.

- Ik vind jou leuk, diaken van Sibiu, je hebt niet echt een stem om te zingen, maar je hebt wel hersenen!

- Ik wilde eerst piloot worden. Om de opleiding voor vliegenier te volgen in Cotroceni, moest je geld hebben en mijn moeder had nergens om het geld vandaan te halen, niet eens als het huis verkocht zou worden. De enige school waar ik een beurs kon ontvangen, was bij theologie. En ondanks het feit dat ik een religieus kind was, voelde ik me niet waardig om priester te worden. Moeder wilde me trouwen.

- Maar jij niet en nee! Je bent niet getrouwd, maar hoe ben je dan diaken geworden? Ben jij celibatair gewijd?

- Ja, ik ben gewijd op de beloofde dat ik niet ga trouwen na de wijding als diaken. Zeg, heb je de katrol mee gebracht die ik je vroeg mee te nemen als je toch naar houten molen naast Iviru ging? Ik bedacht me, als we de katrol niet konden vinden, moeten we er zelf een maken, we werken met rudimentaire gereedschappen.

- Hoe zei je dat? Ik heb nog nooit van dat woord gehoord en ik kan het ook niet vinden in een brevier.

- Rudimentum, pavimentum, ornamentum, postamentum, testamentum, instrumentum, sacramentum…

- Ben je een dichter? Geen grapje! Houd de staart goed vast, anders het zal het ons slaan en onze handen kapot maken. Denk je dat het kloosterleven makkelijk is hier in de Heilige Berg? En dan lijden we ook nog aan een bittere armoede hier, omdat de Grieken ons houden zoals zij dat willen, ondanks de hulp die gestuurd is hier naar de Heilige Berg door onze Roemeense vorsten. Ik wil graag geloven dat als we de katrol maken die jij voor me hebt getekend, zullen we gemakkelijker de stenen kunnen optillen. Ik zal morgen gaan en ik zal een katrol stelen van Meghisti Lavra, ik heb zelf gezien dat ze er drie hadden in het magazijn naast Arsana.

- Maar stelen is een zonde, zei Dometie, die net aankwam met de emmer met zeewater.

- Welkom  met gezouten water, geef me wat zodat ik een beetje mijn mond kan spoelen.

Porfirie dompelde zijn handen in de emmer en dronk de gezouten zeewater uit z’n handen.

- Laat ook wat voor mij over, zei ik, niet alles opdrinken.

Terwijl Porfirie zich waste, Dometie zei: “Wanneer de Heer naar jou toekomt, maak jij je los van alles, niet alleen van jou onrechtvaardigheden, maar ook van al je gerechtigheid! Wanneer je voor de Heer staat, sta je boven deze wereld, boven het gebabbel en gemopper over het leven; jij hebt, in een woord, iets uit de sereniteit van boven uit de wereld van de Heer.”

- Amen, zei Porfirie, ik kende je nog niet zo geleerd, van welke Vader uit pateric heb jij dit nuttig woord overgenomen? Alsof je de zoon van herder van Tilisca niet bent, he Dometie!

- Uit Heilige Arsenie, die een kluizenaar was in de woestijn Schetica langs de Nijl In Egypte. Hij was een persoon die niet veel zei, en zo, door waakzaamheid, zijn gedachtes en woorden kon uitkiezen en de slechte en zonder gebruik kon wissen. Met genade van de Heilige Geest, kwam hij aan in Isihie toen hij nog jong was. Er ontstond aan aangename stilte, Porfirie zei niks meer, en zeker waar was hij aan het peinzen, minder geschoold in de theologie, wegende de woorden die Dometie uitte. Het waren woorden met veel betekenis. Dometie verbrak de stilte:

- Vader stuurde me met de schapen onder de bergen. Daar in een ravijn, stond een huis van een monnik die weg was naar Foltea uit Saliste. Het was een soort schaapskooi uit overdekte steen met een aantal spanten van spar, die naast elkaar gelegd waren en bedekt met aangestampt aarde. Vader Achim was klein van postuur, nogal wijdbeens en met een baard tot aan zijn knieën. Hij had zulke grote, blauwe ogen, net zoals die van Vader diaken Zian.

- Mijn moeder, Creștina, had blauwe ogen, (moeder van Vader Arsenie Boca) zij heeft mij vanuit de baarmoeder bestemd om priester te worden. Ik heb me nu weer aan haar herinnerd, dat ik haar al meer dan een jaar geen brief meer heb geschreven. Ik heb haar verteld dat ik een monnik wilde worden en ze werd daarom boos. Ik zal haar niet meer schrijven, omdat ik haar wil leren om mij te vergeten. Ik weet niet of dat goed of slecht is, wat vinden jullie?

- Ik weet het niet, antwoordde Porfirie, jij bent meer geschoold dan ik. Of jij haar wel of niet schrijft, ze zal aan je blijven denken, want het is een moeder.

- Schrijf haar maar een brief, ze zal zich gelukkig voelen om het te ontvangen uit Griekenland en ze zal opscheppen bij haar buren dat haar zoon is aangekomen bij de Heilige Berg, de Tuin van de Moeder Gods.

- Ik zal dat doen, als jij het zegt, Dometie.

- Vader van ons, Achim, heeft mij geleerd om te lezen en hij heeft me zijn boeken gegeven om erdoorheen te kijken. Toen ik met de schapen liep, liep hij ook naar de heuvel met de knapzak, we stopten dan en hij leerde mij. Hij was mijn spirituele vader. Bij hem is ook gekomen een Vader van hier, van de Heilige Berg, om de dorpen in te gaan en collecte te doen voor de restauratie van het monnikendom Zografu, waar de vlag van Stefan de Grootte met Heilige Joris op is.

- Ik heb ook verhalen gehoord over die Arsenie, maar ik heb hem nog nooit gezien, zei ook Porfirie. Er wordt gezegd dat Arsenie onder de mantel van de Moeder Gods is meegenomen naar de top van Athos, zodat hij zich kon aansluiten bij de zeven kluizenaars die alleen maar bidden voor wereldvrede en leven zonder eten en zonder water, alleen maar met het woord van God.

- Ik geloof je, zei Dometie, ik heb ook op een dag gehoord over de feest beschermheilige van de Heilige Berg en over deze traditie, op 6 Augustus, toen ik op de top stond.

- Maar over Vader Iona heb jij ook gehoord, vroeg Porfirie, hij was een man met veel scholing, hij heeft twee boeken vertaald van Heilige Nicodim Aghioritul: “De onzichtbare oorlog en het bewaken van de 5 zintuigen”. Hij tekende ook mooi. Hij oefende het Jezus gebed, door de ademhaling en de zitting in de stoel.

- Zei Dometie: de mensen van tegenwoordig hebben de genade niet van God. En als ze een keer een beetje genade krijgen, gaat deze snel weg door slechte gedachtes. Dan blijft de duivel bij hun.

- Ptiuhh, dat Heilige Kruis hem gaat doden! zei Porfirie. Het is niet goed om je te herinneren aan de duivel, want kijk, ik heb me bezeerd aan mijn been en mijn laars kapot gemaakt. Vader Ziane, waarom heb je ons geen nieuwe laarzen uit Roemenië gebracht?

Ik hield mijn mond, en ik luisterde naar deze geweldige vaders van Athos. De zon ging neer achter de bergtop. In zijn licht, konden we ergens op de muren van de berg zien een cel hangen als een zwaluwnest. We konden ook een figuur van een mens zien die naar binnen en naar buiten ging uit dit prachtige zwaluwnest hangend aan de muur van de berg. Vanuit de positie waar wij werkten, was niet veel te zien. Richting de zee was niets te zien, omdat de zee hier heel onrustig is, er zijn zeestromingen en schepen durven niet dichterbij te komen anders zinken ze in het water. Wanneer we ons voorstelden dat de Heilige Berg een schip was, de plek waar wij werkten aan de grot van Heilige Athanasie, zou de boeg van het schip zijn, dat wil zeggen de top. Alsof hij mijn gedachtes kon lezen, zei Dometie met zijn zoete en zingende stem:

- Groot en geweldig zijn uw werken, God, want U hebt ze met verstand gemaakt! Dit is een heilige plek, hier is de Moeder Gods en Heilige Ioan de Evangelist geweest, gedragen door de storm. In plaats van aankomen in Cyprus naar Lazar, de gene die uit de dood is herrijzen door onze Heer Jezus Christus, eindigden ze hier met het schip. De standbeelden vielen neer en de gruwelijke demonen schreeuwden uit: De Moeder Gods is gekomen, we moeten weggaan!

De trappen van Heilige Athanasie – HEER, ONTFERM U OVER ONS en help ons de trappen af te maken, zei Porfirie.

- Moeder Gods maakt veel wonderen, zei Dometie. Moeder Gods, uit het icoon Portarița, die gekomen is zwevend over de zee, heeft het zicht van Vader Nektarie terug gebracht. En ook Moeder Gods uit het icoon Axion Estin, heeft monnik Dorotheos weerhouden van een verdrinkingsdood, toen hij zich omdraaide in zijn boot tijdens het vissen en hij werd opgeslokt door de golven. Maar jullie moeten zien hoe het gebeurt is: Dorotheos was de bewaker van deze icoon in de Porotato kerk uit Karies. Toen hij verdronk in het water, riep hij uit de grond van zijn hart: Moeder Gods, ik, uw dienaar, ik heb U velen jaren gediend en U in bescherming genomen, nu luistert U naar mij, want ik verdrink in de golven.

- Het begon inderdaad te schemeren en we moesten nog twee stenen transporteren. Wanneer je aan het bidden bent en je aan het praten bent over heiligen, vooral over de wonderen van de Moeder Gods, dan krijgt je werk een ongelofelijke toename. Het werk neemt toe net zoals in verhalen. Zo doen alle athonite monniken het, in de periode waarin ze werkten aan het gehoor, en ze praatten over verlichte mensen en heiligen. Het werk neemt toe als God genade heeft. Dometie zei:

- Ik heb de hele dag gevast, ik heb dorst en ik denk dat ik visioenen heb, ik zie constant een schepsel daar boven aan de muur bij het cel en ik weet dat die verlaten is. Het is raar of is een wonder. Nu ziet hij er volgens mij uit als een leeuw, en nu volgens mij een mens, jullie zien het niet?

- Hij zal je uitleggen, diaken Zian, want hij is een schilder en ik ben een simpele monnik zonder scholing.

- Ja, ik ben ook aan de discussie begonnen, de 4 Heilige evangelisten, hebben elk een wezen naast zich als symbool en kern van het boodschap uit de Heilige Evangelie die geschreven is door elk van hun. Heilige Matei, die een tollenaar was voordat hij de Verlosser ontmoette, had het symbool ‘engel’. Marcu heeft de kalf, Luca een leeuw en Ioan en adelaar.

Ze hoorden een knal, net alsof een rotsblok naar beneden viel. Een ontroerende stem zei: “Zian Boca, uit Roemenië, schrijf een brief naar je moeder, want als je dat niet doet, dan zal ze te overlijden komen en je zal dat op je geweten hebben. Ik weet dat je maagd bent en nooit aan vrouwen bent gekomen, maar je bent trots omdat je schilder bent en in lijken hebt gesneden tijdens jouw Geneeskunde studie in Boekarest. Je moet vasten, bidden en 100 stokken snijden uit de kastanje boom zoals boete canon van verzoening.”

Wij wilden net met zijn drieën een rotsblok duwen op een stok van kastanje, gezet om te rollen. Maar om zoiets op een heuvel te duwen is ongelofelijk zwaar. Ik voelde opeens dat de last verminderde en het rotsblok ging richting de heuvel, alsof het getrokken werd door een touw van boven door iemand of een hemelse machine.

Dometie voelde het ook en riep: “Moeder Gods! De Heilige is gekomen. Inderdaad stond naast ons een wezen als een mens, zoals een beest, met een baard tot aan de grond en haar zoals de manen van een leeuw. Hij duwde ook tegen de rotsblok net zoals wij. Het zorgde ervoor dat de rotsblok vooruit ging en getrokken werd door iemand van boven. Hij zei:

- Het is waardig u zalig te prijzen, Moeder Gods…

Hij had een engelachtige stem, niet opzichtig, niet hees, maar plezierig. Ik moest weer denken aan een tenor, die zong in het koor van de Metropolitaanse kathedraal in Boekarest. We zongen allemaal: “Het is waardig u zalig te prijzen”. Mijn stem die niet gewend was om te zingen, kreeg melodische verbuigingen en maakte plezante geluiden die ik zelf nog niet kende tot nu. Porfirie zong ook met zijn stem als bas, maar Dometie overtrof ons allemaal. We waren net zoals in de hemel. Vier mensen, die aan de rand van afgrond stonden, de Moeder Gods aan het aanbidden waren. Mijn geest vloog terug naar mijn geboortedorp Vața de Sus. Ik zag mijn moeder neerknielen bij het icoon van Heilige Maria, hoe ze aan het bidden was en huilen met een foto van mij in haar handen. Het figuur naast mij, met lange baard, zei tegen mij:

- Jouw moeder heet Crestina en zij is weduwe. Toen ze jou op de wereld bracht, ben je aan God geschonken en aan de kerk.

Ik huiverde, dat ik een Heilige naast mij had staan, een Profeet die mijn verleden en mijn naam wist.

- Vader, hoe heet U en wie bent U? Vroeg Porfirie.

- De vreemde gaf geen antwoord.

- “Wees niet bang van Vader Abt Arsenie, want je zult niet gestraft worden, omdat je niet naar het vesper bent gekomen. Wist je dat de negen pilaren van Athos dit jaar met Heilige Pasen komen om de Heilige Liturgie te dienen in de Prodromu skite? Een van hun is Vader Matei uit Karacalu, een hele nederige man, die het Liturgie dagelijks dient, door de celen en door hutten waar een Heilige Antimension is. Hij zal de Liturgie dienen tot zijn laatste ademhaling. Dit jaar met Pasen, zal het sneeuwen op de top van Athos. We zullen elkaar zien tijdens de Pasen. Broer Ziane, vergeet je moeder niet te schrijven.”

Ik kon niet meer bevatten wat er allemaal gebeurde. De Vader of Broer die aan het praten was, was opeens verdwenen. Het is alsof hij me aan me trekt met een magneet om hem te volgen met mijn ogen. Het was al nacht. Ik kon hem niet meer nakijken. Porfirie legde de gereedschappen naast elkaar neer, zodat we ze morgenochtend in orde hebben. Dometie was gevuld met een aangename emotie zoals altijd, zong hij een lied. De stem van het wezel was te horen die net verdwenen was, van de zeer lieve Vader; ik wist niet hoe hij heette, maar ik was aangetrokken richting boven en ik begon snel de trappen op te lopen. Het pad werd verlicht van blauw licht alsof van een elektrisch ark, het licht dat kwam van de wonderbaarlijke schepsel (wezel), zoals een brandende struik op de berg boven ons. Achter mij beklom Porfirie hijgend de trappen en dan ook Dometie zingend. Onze Heilige verlichte ons de weg naar de top van de Berg. Het was een goddelijk en onverwacht geschenk, omdat er geen licht die avond viel, zouden we anders zijn getuimeld in de afgrond en hadden we onze levens verloren. Porfirie zei:

- Ik ben al tien jaar op de Heilige Berg en ik heb nog nooit een wonder beleefd tot vandaag, maar vandaag heb ik Gods genade meegemaakt door die Heilige. Blijf Heilige, en niet weglopen, want wij zien jouw licht als een begeleidende vuurtoren en kunnen we de berg beklimmen zonder dat we in de afgrond vallen.

- Wonderbaarlijk is God in Zijn Heiligen, zei ook Dometie in psalmen. Broer Ziane, vandaag heb je de doop in vuur ontvangen en met profetie, want er is van boven tegen je gepraat.

Ik zei niks, ik was overweldigd met heilige emotie en met een warmte van nooit van te voren. Het doet mij goed, want de kou had zich gevestigd langs de kust en ik was bevroren. Ik was aangekomen aan de rand van de Berg, bij het kruis van hout van Dafin. Onze Heilige vertrok, maar lichtte het pad nog met de vergoddelijking van het schepsel. Ik kon het pad zien die leidde naar de Prodromu skite. De Heilige liep voor ons uit, maar het leek alsof hij sprong als een wiel van vuur, als een rode vogel. Achter mij, was Porfirie aan het aanbidden en reciteerde ritmisch en hijgend: “Christus, zoon van God, ontferm U over mij.” Dometie zong: met ons is God, de naties moeten begrijpen en buigen”. Het spoor van licht ging naar binnen voor ons door de poort van het klooster en wij achter haar. Aangekomen bij het poort die net dicht ging, werden we wakker gemaakt van de openbaring met de mannelijke stem van Vader abt Arsenie Mandrea, die zelf kwam om de poorten van het klooster dicht te doen.

- Hoeveel treden hebben jullie gesmeed, vaders?

- Elf, zei Porfirie.

- Goed, noteerde abt Arsenie. Jullie kunnen gaan dineren. Moge God bij jullie zijn. Jullie moeten wakker worden wanneer de ochtenddienst begint.

- Amen, concludeerde Dometie.

We renden naar de wasserij en we hebben ons gewast met koud water, met wat slokken op, maar het leek net alsof ik geen dorst had, ook al had ik de hele dag geen slok water gedronken. Ik had geen gezouten water gedronken, die Dometie uit de zee had gehaald. Ik ging mijn eigen kamer in en ging liggen op het harde bed, athonit, op de buik, als een herder, omdat mijn botten en spieren pijn deden van alle moeite van de afgelopen dag. Mijn geest was overigens opgelicht en gelukkig. Vandaag op de Heilige Berg van Athos, heb ik mijn eerste wonder beleefd, ik heb een Heilige ontmoet. Een vlam van vuur. Ik zei in mijn gedachte “Onze Vader”, ik ging naar mijn bed, waarbij ik het teken van de heilige kruis maakte met de rechte hand. Daarna stortte ik in een diepe slaap.